De PI Heerhugowaard bestaat uit de gebouwen Zuyderbos en Amerswiel en heeft een gevangeniscapaciteit van 340 plaatsen. Zuyderbos bestaat uit 5 vleugels met 10 afdelingen met een standaardgevangenis regime. In Zuyderbos is ook een extra zorgvoorziening. Amerswiel grenst aan Zuyder bos en bestaat uit 11 huisjes, die in de vorm van rijtjeswoningen zijn opgezet. Amerswiel richt zich voornamelijk op de beperkt beveiligde afdeling (BBA). PI Heerhugowaard kenmerkt zich door een open houding ten aanzien van innovatie en autonomie. Er verblijft een aanzienlijke groep lang gestrafte gedetineerden. Daarnaast verblijft een groot percentage levenslang gestrafte gedetineerden in de vestiging. Deze categorie gedetineerden vraagt een specifieke benadering, aangezien het dagprogramma gericht is op zinvolle dagbesteding. Er wordt een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van de gedetineerden.

De afdeling Veiligheid is gericht op de uitvoering van de materiële en personele veiligheid binnen de vestiging. Naast de technische en organisatorische kant van de beveiliging, wordt er tevens zorg gedragen voor de veiligheidscultuur en -attitude binnen de totale vestiging.