Vertel, hoe zijn jullie betrokken bij deze AMV-groep?
Patty: “Als behandelcoördinator van de groep geef ik sturing aan het behandelproces van de jongeren. Ik ga in gesprek met de jongeren en kijk wat ze nodig hebben om aan het eind van hun traject met met meer handvaten terug te keren naar de maatschappij.”
Martine: “En ik doe de coördinatie van het 48-weken onderwijsprogramma. Normaliter hebben schoolgaande jongeren 12 weken vakantie in een jaar, maar doordat jongeren in detentie toch vaak een educatieachterstand hebben, bieden we ze van die 12 weken vakantie 8 weken alternatief onderwijs aan om die achterstanden weg te werken. Ik coördineer dat programma voor de hele inrichting. Het VTV-team is als eerste gestart met een aanbod voor deze jongens. Vervolgens zijn we door Patty gevraagd om mee te denken op welke manier we dit het beste konden uitbreiden tot een dagprogramma voor deze AMV-jongeren.”
De groep draait nu ongeveer een half jaar. Hoe zijn de eerste maanden verlopen?
Martine: “Heel positief. Het is toch een heel andere doelgroep dan de meeste jongeren die hier zitten. Vaak is er toch wel een grote taalbarrière en cultuurverschil, zoiets is voor zowel de jongere als de inrichting even aftasten en wennen. Op dit moment zijn we in een soort fase van meer stabiliteit terecht gekomen en heerst er meer duidelijkheid en rust.”
Patty: “Sinds de jongeren bij elkaar zijn geplaatst, kun je makkelijker één duidelijke en (hopelijk) juiste aanpak kiezen door een klimaat speciaal voor die doelgroep te ontwikkelen. Op die manier kun je ze het beste helpen. Zo werken we bijvoorbeeld erg cultuursensitief en omdat er een grote overlap in de problematiek van deze jongeren zit kunnen we hier ook beter op inspelen.”
Martine vult aan: “Veel jongeren zijn toch wel zwaar beschadigd door hetgeen wat zij buiten de inrichting hebben meegemaakt. Er zit bij de meeste van hen ook een specialistischere problematiek achter dan de jongeren op “normale” groepen. Dat vraagt ook wel heel veel van de medewerkers die met die jongeren willen gaan werken.”
Verzelfstandiging is voor deze jongeren heel belangrijk.
Hoe ziet het verblijf voor zo’n jongere eruit?
Martine: “Verzelfstandiging is voor deze jongeren heel belangrijk. We hebben allereerst gekeken naar taal; we proberen ze zoveel mogelijk Engels te leren. Omdat de toekomst voor deze jongeren nog zo onzeker is, is het nog maar de vraag of ze nadat ze vrijkomen ook daadwerkelijk in Nederland zullen blijven. De meeste jongeren zijn tussen de 15 en 18 jaar, dit heeft ook te maken met het gedeelte rechtmatig verblijven in Nederland; zodra je de 18 jaar passeert en dus meerderjarig bent en je komt uit een “veilig” land, dan moet je in bijna alle gevallen terug naar het land waar je vandaan komt.
Aangezien Engels een belangrijke internationale taal is, willen we ze dat zoveel mogelijk meegeven. Daarnaast doen we veel met creatieve vakken zodat ze zichzelf kunnen uiten en vakken als maatschappijleer en natuurlijk algemene hygiëne komen aan bod. Ook koken is een belangrijk onderdeel van het programma. Zo laten we geregeld een Marokkaanse vrouw naar de inrichting komen om samen zowel Westerse als Arabische gerechten te koken. Op die manier krijgen ze dat gevoel van “thuis” toch nog een beetje mee. Dat wordt gelukkig ook heel erg gewaardeerd.”
En jij Patty, hoe ben je bij deze AMV-groep terecht gekomen?
Patty: “Als gedragswetenschapper op een reguliere kortverblijfgroep heb ik al kennis gemaakt met deze AMV-jongeren. Deze jongeren vond ik een hele interessante doelgroep. Dat zat hem vooral in het feit dat er nog weinig bekend leek te zijn over de juiste aanpak van deze groep jongeren. De kans op een succesvol vooruitzicht binnen Nederland is voor onze Noord-Afrikaanse doelgroep nihil, wat toekomstgericht werken erg lastig maakt. In combinatie met de heersende taalbarrière en de doorgaans aanwezige heftige problematiek, zorgde dat er eigenlijk voor dat zij niet de juiste behandeling ontvingen die ze zo hard nodig hebben. Toen deze nieuwe AMV-groep werd aangekondigd, heb ik dan ook geen seconde getwijfeld en me samen met mijn collega-gedragswetenschapper aangemeld om deze groep binnen één dag op te starten.”
Een jongere heeft letterlijk gezegd: “Ik voelde me hier voor het eerst serieus genomen”.
Hoe bevalt het tot nu toe?
Patty: “Ik kan wel zeggen dat deze doelgroep mijn hart wel een beetje heeft gestolen. We ondernemen een hoop out-of-the-box activiteiten met ze en tot op heden doen ze hier keer op keer enthousiast aan mee. Geen dag is hetzelfde en aan het eind van hun traject hier zijn ze ook altijd ontzettend dankbaar. Dat geeft toch het gevoel dat je ze iets hebt mee kunnen geven. En natuurlijk zijn er gedurende het traject genoeg momenten dat je ze wel achter het behang kunt plakken, omdat ze soms ontzettend ingewikkeld en grensoverschrijdend gedrag kunnen vertonen. Vrijwel al onze jongeren zijn pedagogisch ernstig verwaarloosd en kampen met traumaproblematiek. Hierdoor zie je onder andere veel verslaving, zelfbeschaging en dwingend gedrag terug. Maar als je ze op de dag van vertrek huilend aan de poort ziet staan en ze het team blijven bedanken voor hun inzet, dan doet dat wel iets met je”.
Martine: “Een jongere heeft letterlijk gezegd: “Ik voelde me hier voor het eerst serieus genomen”. Dat geeft voor mij wel aan dat het voor een AMV-jongere heel moeilijk is om gehoord te worden. Ik denk dat de taalbarrière daar een grote rol in speelt, maar op het moment dat je probeert creatief te zijn, je ziet dat dit door de jongeren wordt gewaardeerd.”
Wat is het hoofddoel voor deze groep?
Patty: “Als jeugdinrichting is ons primaire doel natuurlijk om het recidiverisico te verlagen. Om daar te komen, moeten we beginnen bij het begin en dat is het bieden van veiligheid en ze stabiliseren; loskomen van de drugs, criminaliteit en onrust. Hierin is een bed, dag- en nachtritme en rust om je heen hebben het belangrijkste. Vanuit daar kun je verder werken en de diepte in.”
Martine: “Zo zijn we nu bezig met een nieuw project in samenwerking met “Barbers On Tour”. Dat is een vluchtelingengezin van vier broers wat met niks deze kant op is gekomen om een kappersbedrijfje op te zetten. Zij hebben een vergelijkbare achtergrond met deze AMV-jongeren, dus leek het ons een goed idee om uitgerekend deze broers uit te nodigen om de jongeren te leren knippen. Het kappersvak kun je overal in de wereld uitoefenen en een aantal jongeren reageren daar dus echt heel enthousiast op. Uiteindelijk is dát hetgeen wat je bij die jongeren wilt bereiken. Door dit soort dingen te proberen, komen sommige jongeren erachter dat ze over een bepaald talent beschikken waar ze anders wellicht nooit achter waren gekomen.”
Is de bezetting op de AMV-groep hetzelfde als op een reguliere groep?
Patty: “Nee, niet helemaal. We werken op deze groep samen met een vaste groep medewerkers van DV&O (Dienst Vervoer & Ondersteuning). Zij nemen de functie over van de reguliere groepsleiding/pedagogisch medewerkers. Niet alleen de doelgroep, maar ook het aansturen van dit team vroeg om een nieuwe werkwijze. Terugblikkend op de afgelopen periode, heb ik enorm veel respect en waardering voor de wijze waarop zij met onze jongeren werken en zich binnen een aanzienlijk korte tijd hebben opengesteld voor het pedagogische klimaat dat wij hanteren. Ze zijn erg betrokken en enthousiast, maar begrenzen de jongens ook op de momenten dat dat nodig is”
Martine vult aan: “Die samenwerking verloopt echt super goed. Op papier hebben zij geen pedagogische achtergrond, maar bij die jongens is het belangrijkste om veiligheid te creëren en ze stabiliseren. Dat kunnen deze mannen als de beste. Daarnaast doen ze ook altijd erg fanatiek mee met alle activiteiten en dat is echt bewonderenswaardig. Daarmee valt of staat zo’n programma. Patty zorgt er dan als behandelcoördinator voor dat de pedagogische kant gewaarborgd blijft. Kortom; we werken echt samen als 1 team, en dat maakt het werk én deze groep zo leuk, uitdagend en voldoenend!”