Continu balanceren
Binnen Justitieel Complex Zaanstad, komt een groot scala aan veiligheidsthema’s voorbij: van het onderscheppen van drones met smokkelwaar tot sociale veiligheid op de werkvloer. En telkens is het balanceren tussen veiligheid en een prettige leef- en werkomgeving. Gerard: “Collega’s, gedetineerden en bezoekers: veiligheid raakt iedereen. En omdat veiligheid altijd voorop staat, is de manager veiligheid dé spil van onze organisatie. Een uitdagende baan, want Zaanstad is met ongeveer 900 gedetineerden en 1.000 medewerkers een grote penitentiaire inrichting.” Ook de verschillende regimes binnen de gevangenis maken het werk interessant. “Als manager veiligheid weeg je dat wat moet volgens procedures, regels en wetten, continu af met wat werkbaar, leefbaar en uitvoerbaar is.”
Meer handelingsvrijheid
Zorgen dat iedereen ertoe doet. Dat is een belangrijk uitgangspunt om het beoogde leef- en detentieklimaat te laten slagen. Maar hoe rijm je dit met maatregelen die nodig zijn om de veiligheid van medewerkers en gedetineerden te borgen? “Het is bijvoorbeeld belangrijk om complexbeveiligers mee te nemen in hun rol binnen deze opgave. Minder handelen op basis van instructies en meer op het proces, helpt hierbij.” Een voorbeeld hiervan: in de instructies van complexbeveiligers stond dat zij alleen bezoekers mochten toelaten met een geldig ID-bewijs. Zat er een scheur in? Dan werd de bezoeker volgens de toenmalige instructies geweigerd, ook al had de complexbeveiliger deze persoon al vaker gezien. Gerard: “Terwijl dat scheurtje helemaal niet relevant was voor het doel van de complexbeveiliger: de bezoeker identificeren. Dat een gedetineerde hierdoor geen bezoek ontvangt, kan grote impact hebben op het gevoel van de gedetineerde en op hoe diegene het verdere verblijf ervaart. Daarom willen we complexbeveiligers in sommige gevallen de ruimte bieden om af te wijken van regels en instructies, die nu soms té gedetailleerd zijn beschreven. In deze veranderopgave zijn de eerste stappen gemaakt. Bij de verdere stappen heeft de manager veiligheid een grote rol.”
Collega’s, gedetineerden en bezoekers: veiligheid raakt iedereen. En omdat veiligheid altijd voorop staat, is de manager veiligheid dé spil van onze organisatie.
Werken aan verbinding
De belangrijke uitdaging waarvoor Gerard samen met de manager veiligheid staat is een uniform veiligheidsbeleid creëren dat zowel door de directie als collega’s die het beleid uitvoeren wordt gedragen. “Omdat we te maken hebben met zoveel verschillende afdelingen, is synergie superbelangrijk om de afstand tussen beveiligingscollega’s en andere disciplines te verkleinen en het werk- en leefklimaat binnen JC Zaanstad nóg prettiger en veiliger te maken. De manager veiligheid stimuleert de verbinding tussen de verscheidene clusters en is direct verantwoordelijkheid voor de aansturing van circa achttien lijn- en stafmedewerkers. Ook het motiveren en enthousiasmeren van collega’s, verspreid over de hele organisatie, voor het uniforme veiligheidsbeleid hoort hierbij.”
Betere besluiten nemen
Gerard staat dagelijks in contact met gedetineerden. “Ik hoor hen in persoon wanneer een straf of maatregel wordt opgelegd. Maar ook op andere momenten heb ik direct contact met de mensen die hier verblijven. Bijvoorbeeld wanneer zij een trainingscertificaat ontvangen dat bijdraagt aan hun re-integratie in de samenleving. Door hen ook op deze momenten te ontmoeten, kan ik betere besluiten nemen rondom vrijheden”, vertelt Gerard. “Ik besef heel goed hoe afhankelijk zij zijn van mijn besluit. Wat voorop staat, is dat we allemaal mens zijn en samen moeten zorgen voor een goed én veilig leef- en detentieklimaat, zowel voor onze medewerkers als de gedetineerden.”
Het verschil maken
Wat Gerard zo aanspreekt in zijn werk? “In de jaren ’80 begon ik als medewerker bevolkingsadministratie. Ik kwam recht uit militaire dienst en wist niet waar ik aan begon. Het gevangeniswezen was echt een gesloten wereld. Wat me al snel duidelijk werd toen ik voor de Dienst Justitiële Inrichtingen ging werken, is dat geen dag hetzelfde is. Dat gegeven spreekt me nog steeds erg aan. En het feit dat je het verschil kunt maken voor de mensen die hier verblijven. Zeker als manager veiligheid is de impact die je hebt op het verblijf van de gedetineerden groot. Door ervoor te zorgen dat een gedetineerde net een uurtje langer kan sporten of bezoek van zijn oma heeft kunnen ontvangen, kun jij hét verschil maken.”