De ochtend van Karin begint met het in orde maken van de bus. Zij spoelt en vult de watertank. De bak met schone instrumenten en de bak waar de gebruikte spullen in komen, zet Karin in de bus. ’s Nachts staat de elektrische bus aan de lader, dus voor gebruik even loskoppelen. Alles controleren en ze is klaar om weg te gaan.
Geen moment spijt
Karin komt in 2002 bij de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) als TEO-er, zoals complexbeveiligers vroeger werden genoemd. Na de opleiding werkt ze één jaar op Schiphol, samen met de Koninklijke Marechaussee. Daarna werkt ze nog een jaar bij verschillende locaties. Penitentiaire Inrichting (PI) Den Bosch, PI Middelburg, rechtbanken, politiebureaus, alles heeft ze gezien. “Het is een voordeel dat ik overal heb gewerkt,” begint Karin. “Daardoor weet je hoe het werkt binnen een PI; ik heb vreselijk veel geleerd. Ik werkte voorheen in de horeca. Ook leuk werk hoor, maar ik wilde graag iets anders. Ik wilde in ieder geval wel met mensen werken. En waar kan dat beter dan bij de DV&O?”
Na een aantal jaren als TEO-er gaat ze naar de afdeling Vervoer, eerst vanuit de locatie in Nieuwegein, daarna Zaandam en tenslotte in Soesterberg. In 2017 kreeg ze de mogelijkheid om op de tandartsbus te werken. Deze kans pakte ze met beide handen aan. Daarvoor was natuurlijk wel een groot rijbewijs nodig.
“Ik heb geen moment spijt gehad van deze beslissing. Het is niet alleen maar de bus rijden en de gedetineerden die bij de tandarts moeten komen, oproepen en toezicht houden. Het is zoveel meer dan dat. Ik luister naar wat de tandarts en assistente zeggen, zodat ik weet wat ze nodig hebben en een praatje maken met de gedetineerden om ze gerust te stellen. Ze komen daar niet voor niks, ze hebben klachten en daar willen ze zo snel mogelijk van af. Het is vreselijk als je pijn hebt aan je gebit. Maar ze zien er ook tegenop en weten niet wat er gaat gebeuren. Als het nodig is, houd ik hun hand vast.” Iedereen heeft behoefte aan een praatje.
Het is niet alleen maar de bus rijden en de gedetineerden die bij de tandarts moeten komen, oproepen en toezicht houden. Het is zoveel meer dan dat.
Er is voor Karin geen verschil waar ze werkt of met wie. “ Zowel mannen als vrouwen hebben behoefte aan een praatje. Tuurlijk heb je andere gesprekken met vrouwen. Als ze al wat langer in een inrichting zitten dan leer je ze beter kennen en zij jou ook.”
Ze werkt graag met Carola en Harriëtte, de tandarts en tandartsassistente. “ We zijn met z’n drieën een team. . Ik ben goed ingespeeld op Harriëtte en help haar waar ik kan. Als gedetineerden de bus uitgaan, krijgen ze vaak informatie mee, bijvoorbeeld over hoe ze het beste hun wond kunnen behandelen nadat er een kies of tand is getrokken. Of een poetsinstructie. Ik hoor wat de tandarts en de assistente zeggen tegen de mensen die in de stoel zitten en leg de informatiebladen klaar om mee te geven. En tussen de middag gaan we samen lunchen. Zo heb je met elkaar uiteenlopende gesprekken en niet alleen over het werk. Dit creëert een band.”
Geen kroon of brug
De lijst met mensen die behandeld moeten worden, komt van de medische dienst van de inrichting. Gedetineerden kunnen met een verzoekbriefje, via de afdeling, een verzoek om een afspraak indienen. De tandarts raadpleegt de gegevens van de gedetineerde in de computer die aanwezig is in de bus.
“Het is belangrijk om te weten of er bijzonderheden zijn. Een gedetineerde die bloedverdunners gebruikt en waarbij een kies wordt verwijderd, moet gehecht worden. De medische gegevens zijn dus van essentieel belang. Daarvoor is de tandarts afhankelijk van de inrichting.
Iedere gedetineerde, langer gestraft dan één jaar, komt in aanmerking voor een tandartsbezoek en mag om de zes maanden langskomen voor een controle. Een gedetineerde die nog maar kort zit en geen lange straf heeft, wordt alleen geholpen als er pijnklachten zijn. Er wordt alleen geen kroon of brug geplaatst, dit is simpelweg te duur. Is een gebit enorm slecht en moeten er veel kiezen en tanden getrokken worden? Dan komen ze in aanmerking voor een kunstgebit.“
Van alle gemakken voorzien
De tandartsbus is goed uitgerust en van alle gemakken voorzien. Er kunnen zelfs foto’s van het gebit gemaakt worden. En alles wordt in de computer geregistreerd. Karin houdt ook bij wat aangevuld moet worden in de bus aan materialen. Dit lijstje geeft ze aan de assistente en zij zorgt ervoor dat alles klaarligt. Als de laatste gedetineerde is geweest, worden de instrumenten gereinigd en opgeruimd en de bus schoongemaakt. Pas als alles is gedaan, rijdt Karin de bus terug naar de standplaats, in dit geval Soesterberg. Daar wordt het vuile water afgevoerd, met schoon water gespoeld en de bus aan de lader gezet. Klaar voor de volgende dag!