Penitentiair inrichtingswerker én masterstudent
“Van forensische (psycho)pathologie en psychologie tot rechten en sociologie: het kwam allemaal voorbij tijdens mijn opleiding criminologie”, vertelt Iman. “De theorie interesseerde me, en ik was benieuwd naar de praktijk. Daarom solliciteerde ik online op de baan van penitentiair inrichtingswerker. Daarna volgden een capaciteitentest, psychologisch onderzoek en fysieke vaardigheidstoets. Erg behulpzaam, want in deze selectierondes ontdek je of het werk bij je past. In mijn geval was het een match: ik werd aangenomen! Het werk beviel me meteen goed, maar de combinatie tussen werken, studeren en een sociaal leven leiden vroeg om extra aandacht voor een goede balans. Gelukkig is mijn leidinggevende een voorstander van persoonlijke ontwikkeling en hielp hij me met bijvoorbeeld gunstige roosters tijdens tentamenweken.”
Verwachting versus realiteit
Of de verwachtingen van Iman overeenkwamen met de realiteit op de werkvloer? “Zeker weten”, zegt Iman enthousiast. “Het werk is ontzettend dynamisch en zelfs nóg interessanter dan ik al dacht. Ik werk op de afdeling Gevangenis, hier zitten zo’n zestig mannen hun straf uit. De straffen zijn meestal lang en de casussen divers. Iedereen heeft een eigen verhaal. Door hier meer over te weten te komen, kan ik mensen nóg beter helpen om aan re-integratiedoelen te werken. Dit doe ik zonder te oordelen, dat heeft de rechter al gedaan. En de kennis die ik tijdens mijn studie opdeed? Die komt goed van pas. Gedetineerden stellen me regelmatig juridische vragen. En als ik merk dat mensen niet goed in hun vel zitten, pas ik motiverende gespreksvoering toe.”
Dynamisch en interessant
Afwisseling vindt Iman volop in haar baan. “Mijn werk bestaat grotendeels uit gedetineerden begeleiden bij het dagprogramma”, legt ze uit. “Wekken, bijzonderheden melden, zorgen dat mensen naar arbeid gaan, mensen motiveren: allemaal taken die daarbij komen kijken. Geen dag is hetzelfde, want we werken natuurlijk met mensen. Dat maakt mijn baan extra leuk. Verder zijn mijn collega’s en ik het eerste aanspreekpunt voor gedetineerden én hebben we een mentorfunctie. Als mentor monitor ik de vooruitgang van acht gedetineerden en ondersteun ik hen bij re-integratiedoelen, bijvoorbeeld op educatief, persoonlijk of relationeel gebied. Daarbij ligt de focus meer dan ooit op het initiatief van de gedetineerden, sinds de Wet straffen en beschermen is ingegaan. Verder krijg ik de kans om neventaken op te pakken. Zo heb ik me aangemeld om inrichtingsonderhandelaar bij gijzelingen te worden.”
Veiligheid voorop
“Ik heb me hier nog nooit onveilig gevoeld”, stelt Iman. “Als een van de drie vrouwen uit mijn team merk ik dat de omgang met gedetineerden soms moeizamer kan verlopen dan bij mijn mannelijke collega’s. Voor mannen met bepaalde etnische achtergronden kan het namelijk onnatuurlijk zijn om naar een vrouw te moeten luisteren. Tegelijkertijd werkt het soms de-escalerend om als vrouw in te grijpen bij een opstootje. Uiteindelijk gaat het niet om je gender, maar om hoe je je opstelt en wederzijds respect. Wie respect geeft, ontvangt respect. Dat heeft de ervaring me geleerd. Toen ik net startte, werd ik wel getest door gedetineerden. Het was aan mij de taak om een balans te zoeken tussen professionele afstand bewaren en tegelijkertijd een vertrouwensband creëren. Onder andere door duidelijk te maken dat ik stevig in mijn schoenen sta en niet gevoelig ben voor afleidend gedrag. Mijn team ondersteunde me daarbij, bijvoorbeeld door tips te geven. Daarnaast zijn er natuurlijk veel protocollen en de personenzoekinstallatie die mijn veiligheid bevorderen.”
Toekomstperspectief
Iman: “Mijn werk is interessant, spannend en leerzaam. Ik ben hier nog lang niet uitgeleerd, maar wil ook graag de kennis die ik tijdens mijn master heb opgedaan nog meer toepassen. Misschien wil ik hierna wel de stap maken naar (senior) casemanager, zodat ik mijn juridische kennis erbij kan pakken. En daarna? Ik sta open voor wat er op mijn pad komt. Binnen de Dienst Justitiële Inrichtingen zijn er banen waarvan ik voorheen niet eens wist dat ze bestonden. Daarom blijf ik hier ontdekken en leren. Ik wil graag een kijkje in alle keukens nemen en me ontwikkelen. Zodat ik het verschil kan blijven maken voor gedetineerden en de maatschappij.”