"Ik had een wat bureaucratisch beeld bij werken bij de overheid. Een beetje zoals in Debiteuren Crediteuren. Maar dat beeld was snel weg. Als je in een penitentiaire inrichting gaat werken, stap je in een nieuwe wereld", vertelt Sander. "Hier gelden andere protocollen en regels en ga je op een andere manier met mensen om dan in de ‘normale’ wereld. Je wordt hier tijdens het inwerktraject goed op voorbereid. Ook volg je een intensieve opleiding tot inrichtingswerker. Daar ben ik nu mee bezig. Tijdens deze opleiding leer je hoe je omgaat met de bijzondere doelgroep met wie je werkt. Daar heb je als arbeidsbegeleider veel aan, want uiteindelijk vraag je toch iets van jongens die niet altijd zin hebben om te werken of jou te helpen. Maar ook zelfverdediging, sporten en gezond eten staan op het opleidingsprogramma. We sporten ook wekelijks met een instructeur. In dit werkveld moet je altijd fit en alert zijn."
Goede en slechte dagen
Als arbeidsbegeleider op de houtwerkzaal van de penitentiaire inrichting (PI) in Dordrecht begeleiden Sander en zijn collega-arbeidsbegeleider dagelijks een ochtend- en middagploeg van vijftien gedetineerden. Hier worden onder meer tuinschuttingen gemaakt voor bouwmarkten. "Ik start de dag om 07.30 uur met het doornemen van een dagrapportage om te horen wat er allemaal is gebeurd. Vervolgens komen de jongens binnen en beginnen we met detecteren en eventueel fouilleren. Ik sta dan meteen op scherp en merk direct hoe de vlag er die dag bij hangt. Er zijn goede en slechte dagen. De kunst is om er ook op slechte dagen voor te zorgen dat er productie wordt gedraaid, want onze opdrachtgever rekent op ons."
Ik vind het zonde van al dat talent dat verloren gaat als we deze werkplaats niet zouden bieden.
Motiveren
In het motiveren van gedetineerden schuilt voor Sander de grootste uitdaging. "Ik vind het zonde van al dat talent dat verloren gaat als we deze werkplaats niet zouden bieden. De mannen die hier werken, hebben de potentie om na het leven in de PI door te stromen naar een baan. Veel van hen hebben alleen nog nooit echt gewerkt. Daarom beginnen we bij het begin: op tijd komen, verzorgd zijn en omgaan met feedback. Als ze die basis onder de knie hebben, kunnen ze hier doorstromen naar een rol als voorman en certificaten halen, bijvoorbeeld als vorkheftruckchauffeur. Deze arbeidservaring kan helpen bij een goede re-integratie. Natuurlijk kun je niet iedereen redden of motiveren. Want laten we eerlijk zijn: hier zitten ook jongens die vroeger misschien wel duizenden euro’s op een dag verdienden. Hen motiveren om voor amper een euro per uur te werken, dat is moeilijk. Maar áls het dan lukt om hun mindset te veranderen, dan is dat het mooiste wat er is."
Onderling vertrouwen
Ook de goede sfeer in het team zorgt ervoor dat Sander geen seconde spijt heeft van zijn keuze om bij de PI te gaan werken. "We hebben elke dag wel een keer de slappe lach samen, maar nemen elkaar ook serieus. Ook als er privé dingen spelen, is er oprecht interesse voor elkaar. Elkaar vertrouwen is belangrijk in ons werk. Als er iets gebeurt, maak je dat samen mee en ben je er voor elkaar. We durven elkaar ook aan te spreken als iets beter kan. Zo borgen we de veiligheid op de werkvloer."
Ontwikkelkansen
Sander ziet de toekomst positief tegemoet. "Als je gretig bent, krijg je hier veel kansen om jezelf te ontwikkelen. Dat ga ik dan ook doen. In de toekomst hoop ik nog meer te kunnen betekenen voor gedetineerden bij de terugkeer in de maatschappij." Ook heeft hij nog een tip voor geïnteresseerden die overwegen dit werk te gaan doen. "Ik raad iedereen aan om altijd positief én rustig te blijven. Door geduldig te zijn en te blijven leren, kom je vooruit."